19 ОКТОМВРИ: На денешен ден: (ВИДЕО)
1917 година загинува Христо Бардаров. Христо Бардаров е роден на 17 март 1890 година во Разград. Командува со 2-ра митралезна чета на 19-ти пешадиски шуменски полк. Во Првата светска војна неговиот полк 3 години го заштитува Охрид од позииците на Мокра планина, каде и загинува на 19 октомври 1917 година. На 20 октомври 1917 година бил постхумно произведен во чин мајор. Пренесен е и е погребан во дворот на црквата „Свети Ѓеогри“ во Струга, каде постојано се палени свеќи во негов спомен. Властите на комунистичка Југославија го уништуваат неговиот споменик после 1944 година.
Споменот за Христо Бардаров сеуште е жив во Охрид и Струга, каде и до денес се пее народната песна посветена за капетанот од бугарската армија.
Песната за капетан Христо Бардаров во целост може да jа слушнете тука.
10 октомври На денешен ден:
1927 година умира Ипократ Томев Развигоров , бугарски револуционер, деец на Внатрешната македонска револуционерна организација.
Роден е во 1900 година во Штип во семејството на долгогодишен бугарски учител. Внук на Мише Развигоров и син на долгогодишниот учител Томе Развигоров.
По завршувањето на основното образование работи како бакалин и фурнаџија во својот роден град. Во 1922 година преминува во илегала и учествува во голем број акции на ВМРО. До 1925 година е учесник во четите на Григор Хаджикимов и Панчо Михајлов во Кочанско. За време на Горноџумајско настани заедно со Христо Балвански, внук на Иван Брло е телохранител на Петар Шанданов, Панчо Михајлов, Иван Михајлов и Јордан Гjурков. Во 1925 година врши атентат над комунистичкиот пратеник Харалампи Стојанов.
Во 1927 година тројка на ВМРО, во која освен Ипократ Развигоров влегуваат и сограѓанинот му Илија Лилинков и Благој Кралев од Куманово спроведуваат казнена акција на ВМРО против српскиот генерал Михајло Ковачевиќ – убиен на 5 октомври во Штип. Го напуштаат Штип, но на 8 октомври Кралев е фатен крај Калаузлиjа, а на 9 октомври Развигоров и Лилинков се откриени од српските сили во пештера во планината Плачковица. Водат борба против многуброен противник во текот на 20 часа. Откако им завршува муницијата, Развигоров и Лилинков се самоубиваат.Атантатот против генерал Ковачевиќ предизвикува несигурност и дури паника меѓу српските владетели, не само во Македонија. Тоа е и повод за големи репресии – убиства, апсења, тепачки, претреси и судски процеси. Меѓу убиените непосредно по нападот се братот на Ипократ Развигоров, таткото на Илија Лилинков, членови на семејството на Иван Михајлов и други.
5 ОКТОМВРИ На денешен ден :
1878 г. избувнува Кресненско-Разлошкото востание. Одред од околу 400 бунтовници, под раководство на Стојан Војвода (Стојан Карастоилов), го напаѓаат турскиот гарнизон и ги превземаат Кресненските анови. Ослободени се селата Влахи, Оштава, Ново Село.
Кресненско-Разлошкото востание (1878-1879) е вооружен отпор на бугарското население од Македонија против несправедливите решенија од Берлинскиот договор 1878 година. По Берлинскиот конгрес, Бугарите од Македонија испраќаат петиции, мемоари и молби до владите на Големите сили и на Привремената руска администрација со кои протестираат против решението нивните земји да останат во Отоманската империја. Паралелно со мирните протести, продолжуваат и четничко активности.
Стихијните изјави на отпор стекнуваат организиран карактер со активно учество на црковните дејци и интелигенцијата како Натанаил Охридски, М. Кусевич, В. Диамандиев и др. и на комитетите „Единство“. Започнува подготовка за бунт. На 8 септември се одржува средба во Рилскиот манастир. Натанаил Охридски, Д. Попгеоргиев, Ил. Марков и војводи од внатрешноста на Македонија.За спроведување на донесената одлука во пограничните со Турција области се создава локална доброволечка единица која го презема обезбедувањето на границата. На 5 октомври 1878 година одред во состав од околу 400 востаници под раководство на Стојан војвода (Стојан Карастоилов) напаѓа турскиот гарнизон и ги превзема Кресненските анови. Ослободени се селата Влахи, Оштава, Ново Село.
Востанието ја вклучува и местноста Кршиака, десно од реката Струма. Формирано е востаничко раководство во состав од: атаман А. Калмиков, началник на штабот Д.П.Погеоргиев и главен војвода С. Карастоилов. Освен во Кресненското дефиле востанички дејства почнуваат во Неврокопско, Демирхисарско, Серско, Малешевско и др. Во почетокот на ноември востанието ги опфаќа и селата од Банско-Разлошката котлина. Жестоки битки се водат при ослободувањето на Банско и Разлог. Вториот бунтовнички центар во Разлошкака котлина, станува село Горно Драглиште. Кон него се упатуваат востаници од Долно Драглиште, Добарско и Годлево. Формираната чета оди во селото Бања. Како резултат на успешните востанички дејствија во Кресна и Разлог, ослободени се 43 села. И покрај пројавениот хероизам, Турците преминуваат во офанзива. На 11 ноември, Кресна е опожарена. Истата судбина ги снаоѓа и уште 12 села од Кресненското дефиле. Кон крајот на ноември е задушено востанието во Разлог. На десниот брег на р. Струма востаничките дејствија продолжуваат до февруари 1879 година Во овој критичен момент трновскиот комитет „Единство“, кој започнува да ја игра улогата на централен во Кнежевството, го испраќа во Македонија Ст. Стамболов. Тој заедно со Н. Обретенов инсистира да се користи искуството од Априлското востание 1876 година и апостолите да го подготват населението за идните востанички дејства.
Натанаил Охридски меѓутоа останува приврзаник на четничка тактика. Ги повикува четоводците кои дејствувале во регионот на Источна Македонија, и формирано е ново воено раководство на чело со М. Хабмајер. Натанаил Охридски и Св. Стамболов ги насочуваат нивните напори за изградба на Централен комитет, организирање на распрснатите чети и подготовка за нови акции во пролетта 1879 година. Во април, релативно голема чета ја преминува турската граница со цел да даде сигнал за востание околу Битола. Бунтовниците остануваат изолирани и не можат да ја сопрат офанзивата на турските војници. На 25 мај 1879 година, Натанаил Охридски ги распушта четите.
21 СЕПТЕМВРИ: На денешен ден:
1903 г. загинува Тодор Христов, познат и како Офицерчето, бугарски офицер и револуционер, десец на Внатрешната македонско-одринска револуционерна организација.
Христов е роден во 1878 година во град Велес, тогаш во Османската империја. Завршува I прогимназијален курс. Учи во Военото училиште во Софија, кое го завршува во 1902 година и започнува служба во Петти коњен полк. Во почетокот на пролетта на 1903 година ја напушта службата и замина за Македонија, каде влегува во четата на Питу Гули, кој дејствува во Крушевско. На Смилевскиот конгрес на Битолскиот револуционерен округ е избран за член на Горското началство и за воен раководител на востанието во Крушево. По време на Илинденско-Преображенското устие е меѓу раководителите на заштитата на Крушевската република. На крајот на востанието на 21 септември заедно со 18 четници води битка во планината Виљач, Скопско-Прешево, во која Тодор Христов и 11 четници загинуваат.